Temel İhtiyaçları
* Yüksek kaliteli tohum
* Temiz ve taze su ( multi - vitamin takviyeli )
* Mürekkep balığı kemiği
* Mineral tablet
* En az bir oyuncak ( sallanabilir geniş halka, merdiven, ayna vb. )
* Günlük ilgi
EVCİLLEŞTİRME :
Öncelikle yeni evine gelen muhabbet kuşunuzun birkaç gün yeni ortamına ve kafesine alışmasını beklemelisiniz.
Muhabbet kuşlarını evcilleştirmek kolaydır ve kısa sürede karşılığını alırsınız. İlk olarak evcilleştirme bir kişi tarafından yapılmalıdır. Bu kişi kuşla yalnız olmalı ve ani hareketlerden kaçınmalı, stres yapmasını önlemelidir. Eğitime kafes içinde başlanmalı, kafes içine sokulan el mümkün olduğunca yavaş hareket ettirilerek ona dokunmaya çalışılmalıdır. Ürkütmeden güvenini kazanmaya çalışmalısınız. Bu arada sakin, yumuşak ses tonuyla onunla konuşun. Bir süre sonra kendisine dokunmanıza izin verecektir. Bu şekilde onun güvenini kazanıp daha sonra işaret parmağınızla göğsüne dokunarak parmağınıza çıkmasını tembihleyin. Kesinlikle elinizle kavrayıp tutmaya çalışmayın. Bu onların en nefret ettiği şeydir ve size güvenini kaybeder.
İlk aşamada kafesine ve size alışan kuşunuzu artık kafes dışına çıkarabilirsiniz. Bunu yapmadan önce bir takım önlemleri almalısınız.
Kapıların, pencerelerin kapalı olmasına ve camların önünde tül yada perde olmasına dikkat etmelisiniz. Aksi taktirde açık kapı yada pencerelerden dışarı kaçabilir veya camları farketmeyerek çarpıp ölebilir.
· Odada kedi, köpek olmamalı.
· Aspiratör varsa çalışır durumda olmamalı.
· Ateş yada kızgın birşeyler olmamalı.
· Yeterli derecede ışık olmalı.
Uygun ortam sağlandıktan sonra, elinizi yavaş hareketlerle kafese sokup işaret parmağınızın üzerine çıkmasını sağlayın. Bir süre tam bir güven sağlayana kadar onunla konuşup iletişim kurun.
Daha sonra elinizi yavaşça kafesin dışarısına onunla birlikte çıkarın. İlk başta gönülsüz olacaktır. Dışarı çıkmak istemediğinden parmağınızdan atlayıp kafesin tellerine tutunacaktır. Birkaç defa denedikten sonra kafesin dışına çıkmaya ikna edebilirsiniz. Dışarı çıktığında uçarak etrafı tanımasına müsade edin. Uçarken üzerinize konmaya çalışacaktır. Onu korkutacak ani hareketlerden kaçınmalısınız.
Kafesin üzerine konan kuşunuz, kafesinin içerisine kendi girebilir. Girmediği taktirde işaret parmağınızın üzerine alıp içeriye sokmaya çalışın. Asla onu yakalamak için kovalamayın. İçeri girmiyorsa yapılacak en son şey ; havanın kararmasını bekleyerek veya suni bir karartma uygulayarak görüş olmadığı için uçamayacak olan kuşunuzu yumuşak bir şekilde kavrayarak kafesine koyabilirsiniz.
BAZI BİLGİLER:
Ömürleri ortalama 7-10 yıl kadardır. Ömürleri bakım ve beslenme şartları ve stres faktörleriyle alakalı olarak artabilir yada azalabilir.
Yeni yavru alırken : Yavru bir muhabbet kuşu almadan önce bazı şeylere dikkat etmeniz gerekir. Önce kaç yavru alacağınıza ve bunların cinsiyetlerinin ne olacağına karar vermelisiniz. Tabi sonrada nereden bu yavruları temin edeceğinize, sağlıklı yavruları nereden alabileceğinize karar vermelisiniz. Önce sağlıklı bir yavrunun nasıl olması gerektiğini öğrenmeniz lazım. Sağlıklı bir yavrunun tüyleri parlak ve vücuduna yapışık (kabarık değil) kakası ne sert nede yumuşak sürekli hareket eden öten ve yerinde duramayan bir davranış tarzı olmalı. vücudunun herhangi bir yerinde tüy dökülmesi olmamalı ve burnu akmamalıdır. Bütün bunları dikkate alarak yavruları alabileceğiniz bir kuşçuya yada tanıdığınız yavrusu olan bir arkadaşınıza gidebilirsiniz.
Sıra kafeste : Yavrunuzun yaşayacağı ev olan kafesi alırken mutlaka yavrunun rahat hareket edebileceği genişlik ve büyüklükte olmasına dikkat etmeniz gerekir. Özellikle kafes içine yavrunuzun oyuncaklarını koyduktan sonra yavruya ne kadarlık bir dolaşma alanı kaldığına ve bu alan içinde kanatlarını rahat bir şekilde hareket ettirip ettiremediğine dikkat etmelisiniz. Kafesine koyacağınız oyuncakların ve tüneklerin temiz olmasına özen göstermelisiniz. Sağlıklı bir kuşunuzun olması için kafesin zeminine kuş kumunu ve tüneklerine de tünek zımparasını takmalısınız. Tabi ki Yavrunuzun kalsyum ihtiyacını karşılarken gagasının da bakımını yapan gaga taşını da unutmayacaksınız.
Mama ve su : Öncelikle yavrunuzu iyi kalitede kabuklu yem vermelisiniz. Çünkü yemle alması gereken vitaminler sadece kabuklu yemlerde bolca bulunur. Vereceğiniz su ise taze,temiz ve ılık içme suyu olmalıdır.
Bakımları : Yavrunuzun düzenli olarak bakımını yapmanız gerekir. Düzenli olarak yavru sayınıza bağlı olarak kafesini temizlemelisiniz. Gagasının fazla uzayıp uzamadığını kontrol etmekte sizini işleriniz arasındadır tabi ki Kuşunuzun düzenli olarak tırnaklarının uzayıp uzamadığını da kontrol etmelisiniz. Özellikle fazla uzun tırnaklar onun perdeye asılı kalmasına ve ayaklarında kırılmalara dahi neden olabileceğini unutmamalısınız. Gagasının uzamasını kontrol altına almak için dil balığı kemiği ve tırnak uzamalarını kontrol altına almak için de tünek zımparası kullanmanızda fayda var.
Yumurtlama zamanı : Kafesinizde mutlaka bir folluğun bulunmasına dikkat edin çünkü yumurtlama dönemlerinde yumurtalarını bu folluklara yapacaklardır. ayrıca hemen belirtelim ki bu yumurtaları mümkün olduğu kadar ellememeye dikkat edin çünkü anne kuşunuz sizin zannettiğinizden daha çok kıskanç olabilir ve bir gün bu yumurtaları folluktan dışarı attığını görebilirsiniz. Bu dönemde annenin beslenmesine dikkat etmelisiniz. Veterinerinizin önerisine göre antibiyotik veya vitamin takviyesinde bulunmanız gerekebilir.
KONUŞMAYI ÖĞRETMEK:
Birçok papağan türü insan mimik ve konuşmalarını başarıyla taklit edebilir. Muhabbet kuşları da iyi bir konuşucudur.
Genç olanları yaşlı olanlara oranla konuşmayı daha çabuk öğrenir. Erkeklerin konuşma haznesi dişilere göre daha fazladır. Muhabbet kuşları kelime haznelerinde 20 den fazla kelimeyi rahatlıkla tutabilirler. Bu alandaki rekor 1000 kelimenin üzerindedir.
Günün belli saatlerinde onunla ilgilenirken devamlı olarak onunla konuşun. Sizin çıkardığınız sesleri dikkatle dinleyecek ve aynısını çıkarmaya çalışacaktır. İlk olarak ona adını öğretmekle başlayabilirsiniz.
Seslerinizi teybe kaydedip ona dinleterek de öğretebilirsiniz. Kafesine ayna koyarak öğrendiklerini onunla konuşmasına, pratik yapmasına imkân hazırlayın.
Muhabbet kuşunuzun kısa sürede ve ilginiz doğrultusunda çok sayıda kelimeyi net olarak çıkarabildiğini göreceksiniz. Kelime haznesini de onunla muhabbetiniz doğrultusunda geliştirecektir...
YUMARTALARI HAKKINDA BİLGİLER:
18 Gün içinde yumurtadan çıkan yavru muhabbet kuşlarının cinsiyetlerini ayırt etmek oldukça zordur. Bu dönemde yem yiyemeyen yavruları yaklaşık 1 ay süreyle anneleri bakar. bu süre içinde yine anneleri yavrulara yemek yemenin yanı sıra uçmak gibi yavrular için pek çok önemli alışkanlığı da öğretir. Yavrular büyüdükçe burunlarının üstünde bulunan ve önceleri beyaz olan burun eti bazı yavrularda mavi renk almaya başlar ki bu yavrularda cinsiyetlerinin ayırımında oldukça önemlidir. Renk değişikliği olan yavrular erkek yavrulardır.
Yaklaşık 1 yaşına gelen muhabbet kuşları olgun kabul edilirler ve yumurtlamaya başlarlar bu süre artabildiği gibi azalabilir de.Bir yumurtlama döneminde 3-8 adet arasında yumurta yaparlar. Bu yumurtalardan yavrunun çıkabilmesi için annenin yanında bir erkek muhabbet kuşunun bulunması ve onunla çiftleşmesi gerekir. Eğer erkek kuş yoksa yavrunun çıkma şansı da yoktur. 18. gününde yavrular yumurtadan çıkar. Yumurtadan çıkan yavrular tüysüz, çıplak ve kördür. Gözler 6. gün açılır.İnanılmaz bir hızda büyüyen yavrular 28. günlerinde yuvayı terk edecek duruma gelirler. 5-6 haftalıkken kanat ve kuyruk tüyleri gelişimlerini tamamlar, uçmaya ve kendi başlarına beslenmeye başlarlar. Bu dönemde yavru yemi kullanmanızda fayda vardır.
YUMURTLAMA VE YAVRULARIN BAKIMI:
Muhabbet kuşları 12 aylıkken en iyi yaşlarındadırlar ( erişkin ). Dişiler 4 yaşından sonra, erkekler 6 yaşından sonra yaşlanmaya başlar.
Cinsiyet ayrımında ; gaga üzerindeki burun bölgesinde bulunan etli dokunun rengine bakılır. Bu bölge mavi olanlar erkek, soluk veya et renginde olanlar dişidir.
Muhabbet kuşları eş kabullenmede oldukça seçicidir. Çiftler birbirlerini benimsediklerinde çiftleşmek için uygun zamanı beklerler. Kuşlarda seksüel istek güneş ışığıyla uyarıldığından doğru zaman baharın gelmesiyle başlar. Yuva kurma hazırlıklarına başlayan çiftler için gerekli malzemeleri kafes
içine yerleştirmelisiniz.
Dişi birer ve ikişer gün arayla 3 ile 10 yumurta arası yumurtlar. ( ortalama 6 )
18. gününde yavrular yumurtadan çıkar. Yumurtadan çıkan yavrular tüysüz, çıplak ve kördür. Gözler 6. gün açılır.
İnanılmaz bir hızda büyüyen yavrular 28. günlerinde yuvayı terkedecek duruma gelirler. 5-6 haftalıkken kanat ve kuyruk tüyleri gelişimlerini tamamlar, uçmaya ve kendi başlarına beslenmeye başlarlar. Bu dönemde yavru yemi kullanmanızda fayda vardır.
Yumurtlama dönemindeki ve yavru besleme dönemindeki anneler için katı yumurtayla hazırlanan mama iyi bir protein kaynağıdır. İçine ufalanmış yumurta kabuğu konarak ihtiyacı olan Ca ( Kalsiyum ) takviyesi yapılır.
HASTALIKLARI
Muhabbet kuşları oldukça hastalıklara karşı hassastırlar. Çok kolay hasta olurlar ve oldukça zor iyileşirler. Kuşunuz hasta olduğunu ishal yada kabız olmasından, Tüylerinin kabarmasından,yemek yememesinden yada hapşırmasından anlayabilirsiniz. Önemli olan her şeyde olduğu gibi uygun tedaviye erken başlamaktır.
Kusma : Kusma bir hastalık değildir. Kusma bazı hastalıkların bir belirtisi olarak ortaya çıkar. O yüzden kusma oldukça önemli bir belirtidir.Muhabbet kuşlarında oldukça sık görülen kusma bazen eş istemenin de bir belirtisi olabilmektedir. Kuşlarda tifoda ecoli enfeksiyonlarında sindirim sistemi rahatsızlıklarında da sıkça kusmaya rastlanır. Kusmanın tedavisini mutlaka bir veteriner hekimin kontrolünde yapılması gerekir. Genellikle eş isteyen kuşlar aynanın karşısına geçerek kusarlar.
İshal : Kuşunuzun ishal olması mikrobik bir olay olarak değerlendirilir ve yine sebepleri altında pek çok hastalık yatar. ecoli enfeksiyonlar tifo new casle ve sindirim sistemi rahatsızlığında bazen solunum sistemi rahatsızlıklarında da ishal görülebilir. Muhabbet kuşları oldukça hassas olduklarından stres faktörleri de onlarda çoğu zaman ishal yapar.
Tüylerin kabartılması : Muhabbet kuşları hava akımlarına karşı oldukça hassastırlar. en ufak bir hava akımında çok kolay hasta olurlar. Ateşli hastalıklarda özellikle tüylerini kabartarak vücut ısılarını dengelemeye çalışırlar. Böyle durumlarda yapılan en büyük yanlışlardan biri de kuşa aspirin içirilmesidir. Yapılacak doğru hareketse hemen veteriner hekime müracaat etmektir.
Nezle : Çoğu kişi her burun akıntısını nezle yada astım olarak değerlendirir.
Oysa durum
bunlardan çok daha farklı bir sebebe dayanabilir. Kuşlarda burun akıntısı nezlede astımda yada solunum yollarının herhangi bir yerindeki iltihaplanmadan kaynaklanıyor olabilir. Bunun nedenini iyi düşünüp uygun tedaviyi yapmak en doğrusudur.
Kaşıntılar : Kuşunuzun kaşıntısı pek çok sebebe dayalı olabilir. Öncelikle Kuşunuzda dış parazit adını verdiğimiz bit yada pirelerin bulunup bulunmadığını kontrol etmelisiniz . Özellikle kanat içlerinde ve bacak aralarında tüylerini aralayarak yapacağınız basit bir kontrol size bu konuda bir fikir verebilir. kuşunuzda dış parazit olmadığı halde hala kaşınıyorsa bunun nedeni mantar enfeksiyonları, karaciğer yağlanmaları yada gıdaya bağlı alerjiler veya bir böcek ısırmasına karşı şekillenen alerjik olaylar hatta evde kullandığınız parfümlere bağlı şekillenebilen alerjiler dahi olabilir.
Tümörler ve kistler : Kuşlarda tümörler ve kistler oldukça sık rastlanan bir durumdur. Erken yapılan müdahalelerde bunlar çok kolay tedavi olunabilirken gecikmiş olaylarda durum hiçte hoş değildir. Özellikle tüylerde şekillenen tümörler ve bağırsak tümörlerine çok sık rastlanır. Hatta bu tümörler çoğu zaman yumurtanın karın boşluğunda kalması ile sıkça karıştırılır.
Yaralanmalar kırıklar-çıkıklar : Kuşlarda yaralanmalar çoğu zaman fark edilmeden üstlerine basılması kapı aralıklarına sıkışmaları yada perdeye konduklarında tırnaklarının perdeye takılı kalması sonucu oluşur. Bazen elektrik çarpmaları yada gaga ve tırnağını keserken uygun yerden kesilmemesi sonucu da şekillenebilir. Zaman geçirmeden veteriner hekime kuşunuzu götürmek onun hayatını kurtaracağını unutmayınız.
MUHABBETİN SIRLARI
Kanaryalar ve ötücü kuşlar üzerine, Türkiyede bulunabilecek en kapsamlı kitabı hazırlayan Samsun Serinofil Derneği, şimdi de muhabbet kuşu besleyenlerin ellerinden düşüremeyeceği bir kitabın hazırlığı içinde. Dernek üyesi Kemal Öncelin, muhabbet kuşu meraklıları için yaptığı derleme, evlerin küçük ve yaramaz üyeleriyle ilgili sırlara ışık tutuyor.
SANİYEDE 150 RESİM: Muhabbet kuşları, objeleri, tıpkı insanlar gibi renkli algılarlar. Kafalarının her iki yanındaki gözleri sayesinde çok geniş bir alanı görebilirler. Gözleri birbirinden bağımsız hareket edebilir ve arkalarını yukarda olup bitenleri görebilir. Saniyede 150 resmi algılar. Buna karşılık insanların 16 resmi algılayabildiklerine dikkat çekmek isteriz. Bu kuşların hızlı uçması nedeniyle görmeleri hayati önem taşır.
TEYP GİBİ: İyi duymak kuşlar için hayati öneme haizdir. Çağırma ve ötüş kuşların iletişim kurmada en önemli aracıdır. Örneğin 400-20000 arasındaki ses frekansını algılayabilirler. Tıpkı teyp gibi, belirli sesleri hafızaya alırlar. Onları tekrar kullanabilirler. Bizim dilimizdeki kelimeleri kullanabildikleri gibi doğadaki kendi aralarındaki iletişimde de bu duyu özellikleri önem taşır.
TİTREŞİME DUYARLI: Muhabbet kuşları iyi bir dokunma duyusuna sahiptirler. Kuluçkadaki dişi kuş yumurtadaki yavru kuşun hareketlerini karnı ile hissedebilmektedir. Şüphesiz muhabbet kuşunun en iyi dokunma duyusu titreşim duyusudur. Bu da ayaklarının titreşimi algılamasıdır. Bu duyu organı ile yem arayışında bir yılanın tehlikesine karşı uyarılmış olur. Evcil kuşların kendilerini bazı seslere alıştırması gerekir. Örneğin ağır vasıtaların geçiş seslerine alıştığı gibi. Bu sesler gece panik yaratır. Sık sık kuşlar korkutulmamalı. Örneğin titreşim gösteren araçlardan buzdolabı üstü gibi yerlerden uzak tutmalıdır.
BAZILARI TATLI SEVER: Kuşların tat alma duyusu insanlarınkine eşdeğer değildir. Yine de farklı tat alma duyusuna sahiptirler. Bazıları tatlı algılarlar ve her şeyi tuzlu severler. Hatta tuz tanelerini gagalarlar. Bazı muhabbet kuşları tatlı yiyeceklere saldırırlar. Daha öne de bahsettiğimiz gibi muhabbet kuşları tatlı ve tuzlu yiyeceklerden uzak tutulmalıdır. Fakat yine de bazı tatlı yiyecekler mesela bir kek parçacığı tabaktan dökülen tuz tanelerinin yenilmesine izin verilebilir.
KOKU DUYGUSU: Bu kuşların ne kadar iyi koku aldıkları tam olarak bilinmiyor. Fakat ünlü bir yazar olan Berta Ragohi kendi kuşunun sevdiği yemeği kokusundan tanıdığını ve yerinde duramadığını yazmıştır.
ADIM ADIM GÜVEN
Kuşunuzun güvenini kazanıp kazanamayacağınız evcil olup olmayacağı suskun veya ürkek olacağı, ilk günden belli olur. Mümkünse eve geldiği ilk günden itibaren ona fazla yaklaşmadan sürekli yanında bulunmanız gerekir. Onunla çok konuşmalısınız.
Büyük ihtimalle kuş size karanlık bir kutuda verilmiştir. Delik açılmış bir karton kutu içinde kışın soğuktan yazın sıcaktan korunarak, mümkün olduğunca çabuk eve getirilmeli.
Kutudan direk kafesin içine girişini sağlayacak şekilde çıkarın. Kuş karanlıktan aydınlığa geçeceği için hemen kafese girer. O andan itibaren kuşu yalnız bırakın ve çevresini incelemesini izleyin. Ev ortamına alışmak için etrafı dikkatle inceleyecektir. Eğer bir şey yemez içmezse endişelenmeyin. Kendini rahat hissedince ve arkadaşlarından ayrılma şokunu üzerinden atınca normale dönecektir.
Eğer kuş odayı sigara içenlerle paylaşıyorsa yatmadan önce havalandırın. Lambayı söndürmeden önce rahat olarak tünekte olmasına dikkat edin. Odadaki tüm ışıkları kapatın ama az ışık veren bir lamba bulundurun. Çünkü alışık olmadığı sesler onu rahatsız edebilir ve yem yemesini su içmesini karanlıkta sağlayamayabilir. İlk günün sabahı kuşun kafesinden tutarak onunla sessizce konuşun ve taze yemler verin. Sonra onu yalnız bırakın ki korku ve heyecanını üzerinden atsın.
Çevresine alışması ele gelmesiyle daha kolaylaşacaktır. Evcil olması çok önemlidir. Evcil demek ele ya da parmağa korkusuzca gelip konması demektir.
DOĞRU MUHABBET KUŞU SEÇİMİ:
Muhabbet kuşları bakımı kolay neşeli ve güzel ev hayvanlarıdır. Bakımları pahalı değildir. Aile yaşamına bayılırlar ve ortalama yaşına kadar yaşayabilselerde 20 yaşına hatta daha fazla yaşayan muhabbet kuşları da vardır. Kuş seçmi sırasında aramanız gereken birkaç iyi sağlık belirtisi vardır. Erişkin yerine genç bir muhabbet kuşunun seçilmesi size daha büyük kolaylıklar sağlayacaktır.
SEÇİM:
Sizlere tavsiyemiz ; ülkemizde özel olarak yetiştirilmiş ve üretilmiş muhabbet kuşlarının 1,5 aylık yavrularını satın almanızdır. Bu yavruların 3. ayını geçmemiş olması daha kolay evcilleştirmeniz açısından sizlere avantaj sağlayacaktır. Bu yavru muhabbet kuşlarını, özel üreticilerden, bazı hayvan satan mağazalardan yada çevrenizdeki birilerinin kuşlarının yavrularından da edinebilirsiniz. Bu genç muhabbet kuşları çok kısa sürede evcilleşir ve hayatının büyük bir bölümünü sizlerle paylaşarak evinizin neşesi, ailenizin bir ferdi olur.
Bir süre sonra onun da ihtiyaçları göz önünde bulundurularak 2. bir kuş edinilebilir. Ama bu durumda sizlerle paylaşacağı zamanın biraz azalacağı unutulmayarak ihtiyacı doğrultusunda karar verilmelidir. Başlangıçta bir çift kuş alınması evcilleştirme ve konuşmayı öğretmede bir takım konsantrasyon zorlukları çıkarabilmektedir. öncelikle bir erkek yavru alınıp eğitildikten sonra yada 1 yaşına geldiğinde aynı şekilde bir dişi yavru alınması doğru olur. Dişi de yaşını doldurduktan sonra uyumlu bir çift oluştururlar. Muhabbet kuşlarının eş kabullenmede seçici oldukları göz ardı edilmemelidir.
Her hangi bir ev hayvanında da olduğu gibi iyi üretilmiş sağlıklı bir muhabbet kuşunun seçimi dikkat ister. Öncelikle ciddi bir üretici ya da temiz ve kuş konusunda tecrübeli bir evcil hayvan mağazasından alınmalıdır. Sağlıklı bir muhabbet kuşu:
· Hareketli ve çevresiyle ilgili olmalı
· Tüylerini keyifle temizlemeli
· Tek bacak üzerinde tüneğinde keyifle ötüşmelidir
· Tüyleri parlak ve temiz olmalıdır
· Kuyruk altı temiz ve kuru olmalıdır
· Burun delikleri akıntısız ve aynı büyüklükte olmalıdır
· Aşırı kilo fazlalığı olmamalıdır
Genç Öğrenci:
Muhabbet kuşunuza konuşmayı öğretmek istiyorsanız 6-9 hafta arasında bir erkek ya da dişi almalısınız. 12 haftaya kadar muhabbet kuşunuzun yaşının belirlenmesi için belirli özelliklere sahiptir. Genç bir muhabbet kuşunun boğazının yanındaki benekler henüz belirginleşmemiştir. Ayrıca alınlarındaki çizgiler hala çok belirgindir. Çok net olmasa da burun deliklerinin çevresi erkeklerde morumsu mavi, dişilerde kahverengimsi beyazdır. Bu yaşlarda gözlerinin çevresinde beyaz halka olmadığından gözleri daha siyah ve iri görünür.
12 haftalık civarında yavru tüyleri dökülmeye başlar. Erkeklerin burun üstü deri rengi canlı maviye dişilerinki kahverengine dönüşür. Her iki cinsiyetin gözlerinin çevresinde de halka oluşuır. Biri muhabbet kuşu erişkin tüylerine ulaştığında yaşının belirlenmesi neredeyse imkansızdır.
Bazı muhabbet kuşu ırklarının yaşları aynı şekilde anlaşılmaz. Bir Albino, Lutinu ya da diğer egzotik muhabbet kuşu alıyorsanız bir uzman tavsiyesine gereksiniminiz vardır. Doğru yaştaki bir muhabbet kuşunu belirlediğininzde parlak canlı gözler ve eksiksiz kuyruk tüyleriyle hareketli bir tansinde karar kılmalısınız. Tüylerinin derisine yapışık ve anüs çevresinin temiz olduğundan emin olmalısınız. Renk üretmeyi düşünmediğininz sürece tamamen kişisel bir seçimdir.
ERİŞKİNLERİN EĞİTİMİ DAHA GÜÇTÜR:
Konuşmasını istiyorsanız erişkin bir muhabbet kuşu almamaya dikkat edin. 9 haftalıktan birkaç gün geçmesi önemli olmayabilir; ama 9 aylık bir muhabbet kuşu konuşmayı hiç öğrenmeyebilir. Kuşhanede bir süre bekletilmiş dişiler konuşma konusunda isteksiz olacaktır.
Yine de bunların çok bir önemi yoktur. Konuşmayan muhabbet kuşları da mükemmel birer dost olarak günlerinize neşe katacaktır.
BESLENME:
· Muhabbet kuşlarının temel besin kaynakları ; tohumlar, meyvalar ve sebzelerdir.
· Muhabbet kuşunuza yem alırken yüksek kaliteli tohum içermesine dikkat etmelisiniz.
· Günlük rendelenmiş havuç, mümkünse yapraklı havuç ( yapraklar ıslak ) favori yiyecekleridir.
· Elma, çilek ve diğer taze sebze ve meyvaları da yiyecek olarak sunabilirsiniz. Taze olmayan sebze ve meyvalar hastalanmasına sebep olabilir.
· Kıvırcık salata ve Kara lahana verilmemelidir. Verildiği taktirde ishal olacaktır.
· Tahıl ekmeği ( buğday, arpa, mısır ), bisküvi kuşunuzun severek yiyeceği besinlerdir. Ancak bu tipte yiyeceklerle beslemek şişmanlatır. Mümkün olduğunca az miktarda verilmelidir.
· Haftada bir yumurta maması verilebilir. Özellikle yumurtlama dönemindeki ve yavrularına bakan anneler için ideal protein kaynağıdır. Bu dönemde günlük olarak verilmesi yavruların gelişimi için faydalı olacaktır.
· Yumurta maması ; 1 adet haşlanmış katı yumurta 3 adet vitamin ve mineral takviyeli bebek bisküvisi bir miktar ufalanmış yumurta kabuğu
· İnce süzgeçten geçirilerek ufalanan yumurta ve bisküvilerin içine bir miktar yumurta kabuğu ufak parçalar halinde konulur. Hazırlanan mamanın yarısı buzdolabında ertesi gün verilmek üzere saklanabilir. Ancak tüketime sunulan miktar gece olmadan kafesten alınır. Bayatlamasına ve bozulmasına fırsat verilmeden bitirilmelidir. Aksi taktirde gıda zehirlenmesi oluşabilir.
· Her zaman suluklarında temiz ve taze su olmasına dikkat etmelisiniz. 2-3 günde bir su kabları temizlenip suları değiştirilmelidir. Sularına 2-3 damla multi-vitamin takviyesi sağlıkları için idealdir.
· Yemlikler sürekli kontrol edilmeli ve yemleri tazelenmelidir. Yem kabuklarının biriktiği yemlikler bazen dolu sanıldığı için takviye edilmediği ve kuşların açlıktan zayıfladıkları hatta öldükleri vakalar görülmektedir. Yem kablarına üflenerek yem kabukları atılmalı ve kuşunuzun ne kadar yem yediği
· dikkatle takip edilmelidir. Unutulmamalıdır ki yem yemesi sağlığının en önemli göstergesidir.
· Mürekkep balığı kemiği veya yumurta kabuğu Ca ( Kalsiyum ) takviyesi açısından gereklidir.Mineral tabletleri de kullanılmalıdır.
· Muhabbet kuşunuz için kum taşı gerekmez.
· Muhabbet kuşlarının kağıt yeme alışkanlıkları olduğu için kafeslerinin tabanına mümkünse gazete kağıdı kullanmayınız. Özellikle renkli mürekkep sorun çıkarmaktadır.
· Kötü beslemeden dolayı ilk yıl ölümler görülmektedir. Bilinçli besleme kuşunuzun sağlıklı gelişimi ve uzun süre yaşaması için şarttır.
Sorular ve Cevaplar
1- MUHABBET KUŞUNUN YUVASI NASIL OLMALI?
Pet shoplarda, muhabbet kuşları için uygun ölçülerde hazırlanmış yuvalar bulmak mümkün. Dilerseniz, 25 santim yüksekliğinde, 15 santim derinliğinde ve 15 santim genişliğinde bir yuvayı kendiniz de kontraplaktan yapabilirsiniz. Yuvaların arka kısmında, yavruları kontrol edebilmek için dışarı doğru açılan bir kapı ve ön kısmında anne ve babanın girebilmesi için bir delik bulunmalı. Giriş deliğinin birkaç santim altına, kuşcuların konarga adını verdiği kısa tüneği yerleştirmeyi unutmayın. Dişi kuş, yuvalığa uçtuğu zaman, giriş deliğinin kenarına değil, konargaya konacaktır. Ayrıca dişinin yuva yapabilmesi için arka kısıma bir oyuk yapmanız yuvanın düzgün durmasını sağlayacaktır.
2-YUVA YAPMASINA YARDIMCI MADDELER NELER OLMALIDIR?
Doğada yaşayan kuşlar, güçlü gagalarıyla ağaç dallarını ufalayıp, elde ettikleri talaşı, yuvalığın dibine taşırlar. Kafeste yaşayan kuşlara yardımcı olmak için, yuvanın tabanını üç santim yüksekliğinde, talaşla kaplayın. Yuvaya koyduğunuz talaşın, kimyasal maddelerle işlenmiş ağaçlardan elde edilmediğine emin olun. Ayrıca yuva yapmasına yardımcı olamak için kendir liflerini kafese koyarsak, dişi yuva yapmak için bu malzemeyi kullanacaktır.Yuva geniş bir kafese yerleştirilmeli. Kafes küçükse, yer kaplamaması için kapıyı açıp, dışarıdan yerleştirin. Muhabbet kuşları önce , yuvayı merakla izler. Dişi kuş gün geçtikce, yuvayla daha çok ilgilenir. Yuvanın içine gözatmaya başlar. Bir süre sonra içine girip, sağı solu gagalayıp, kontrol eder. Giderek, yuvada daha çok kalır. Erkek kuş da yuvaya gözatar ama içeri girmez. Dişiden uzak duran erkek kuş, artık daha cüreetkar davranacaktır.
3-YUMURTLADIĞI ZAMAN DİŞİNİN DAVRANIŞLARI NASILDIR VE NEDEN BAZEN YUMURTASINI AŞAĞIYA ATAR?
İlk yumurtadan sonra iki günde bir olmak üzere toplam 4 ile 6 yumurta yaparlar. Yumurtlamak, dişi için muazzam zordur. İlk yumurtadan sonra kuş kuluçkaya yatar. Yalnızca, tuvalet ihtiyacı için dışarıya çıkar. Artık, erkeğin onu besleme zamanı gelmiştir. Bu arada meraklanarak yuvanın içine bakmak gibi bir harekette bulunmanız dişiyi rahatsız edeceğinden bazen yumurtaları kırmak yada aşağıya atmak gibi eylemlerle de karşılaşabilirsiniz. En iyisi uzaktan takip etmektir.Muhabbet kuşları hislerini çabuk gösteren, çabuk kızan kuşlardır. Özellikle yumurtladıktan sonra yuvasına bakılmasından, kendisi yada eşi ile ilgilenilmesinden, Kafes yada yuvasının yer değiştirilmesinden kesinlikle hoşlanmaz. Bunu yumurtalarını kırarak yada yuvadan aşağı atarak gösterir. Hatta yumurtadan çıkmış yavrusunu dahi yuvadan atabilir yada gagalayarak öldürebilir. bazen yeniden yumurtlayacağı zamanda yavrusunu öldürerek aşağıya atabilir. Buda bu kuşun yapısında olan ve henüz çözülememiş bir durumdur. Eğer yumurta boş yada yavruya bakma niyeti yoksa zaten yumurtayı aşağıya atar. Kanaryada böyle bir şey kesinlikle olmaz. Kanaryalar daha ağırbaşlı ve uysaldırlar.
4- YUMURTALARIN DÖLLENDİĞİ NASIL ANLAŞILIR?
Kuluçkanın 6ncı gününde, yumurtanın döllenip döllenmediği anlaşılır. Elinize aldığınız yumurtayı, bir el fenerine doğru tutun. Yumurtanın çekirdeğini görebilirsiniz. Döllenmemiş yumurtanın içinde leke göremezsiniz. Yumurtaların hepsini yuvaya koyun ki, dişi kızmasın.
5- YAVRU MUHABBET KUŞU KAÇINCI GÜNDE YUMURTADAN ÇIKAR?
Yumurtadaki embriyonun, bebek muhabbet kuşuna dönüşmesi için, belli ısıda 18 gün geçmesi gerekir. Nasıl ikişer gün arayla yumurtladıysa, yavrularda aynı şekilde ikişer gün arayla yumurtadan çıkar. Dişi kuş, farklı boylarda yavrularla ilgilenmek zorundadır. Yuvada hala tüylenmemiş yavru varsa, bunları gece gündüz, kanatları altında korumaya devam eder.
6- YAVRU MUHABBET KUŞUNUN SAĞLIKLI YETİŞMESİ İÇİN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR?
· Yuva sıcaklığı 37, ev sıcaklığı ise 16-18 derece olmalıdır. Yumurtaların kurumaması için kafesin içinde nem oranı yüksek tutulmalıdır.
· Kuşlar, filizlenmiş tohumlar ve özel kuluçka yemleriyle beslenmeli.
· Yuvalar her gün kontrol edilmeli. Yuva kontrolü, kuşun yuvada olmadığı zamanlar yapılmalı.
· Yumurtaların kabukları yavrulara zarar verir. Yumurta kabukları, zaman geçirmeden yuvadan alınmalı.
· Yavrulardan biri ölmüş olabilir. Diğer yavruların sağlığını tehtid eden ölü yavru mutlaka yuvadan çıkartılmalı.
· Yavrunun kursağına hafifce dokunun. Genellikle boştur. İyi beslenmeyen yavrular, gelişimlerini tamamlayamazlar. Anneler, yeterince beslenmemiş olabilirler. Bu yüzden yavruların ve annelerin özel olarak beslenmesi gerekir.
· Kuluçka döneminden önce satıcılardan beslenme şırıngası ve yavru yemi alın. Yavruları ilk 14 günde şırıngayla, daha sonra kaşıkla besleyin.
· Besleyeceğiniz yavruyu, yumuşak bir kağıt havlunun üzerine yatırın. Hazırladığınız özel yemi, şırıngayla yavrunun diline damlatın. Kursağı doluncaya kadar bu işleme devam edin. Annenin yeterince besleyemediğini inandığınız yavrulara bu işlemi her gün uygulayın.
7- YAVRU MUHABBET KUŞU NUN GELİŞMESİ NASIL OLUR?
· Yavru yumurtadan çıktığında 2-2.7 gram ağırlığındadır. ilk beş gün boyunca gözleri kapalıdır. Sırt üstü yatar pozisyonda, annesinin yemlemesini bekler.
· 6-8inci günler arasında yavrunun ağırlığı 12-14 grama ulaşır.
· 7nci gün kanat tüyleri belirmeye başlar.
· 8inci günde başını dik tutmaya başlar. Birkaç sıçrama yapabilir.
· 9uncu gün kuyruk tüyleri büyümeye başlar. Gözleri açılır. Kuyruk kısmına oturarak beslenir.
· 12nci gün, tüm ince tüyleri çıkmıştır. Ağırlığı 23 grama ulaşır.
· 17nci gün tüm tüyleri tamamlanır. Hala yuvadan çıkmaz.
· 21inci gün, tüy renkleri belirginleşir.
· 28 ve 31inci günler arasındayavrular tırmanabilir. Kanatlarını çırparlar. Yuvadan çıkabilirler.
· 28inci gün, tüm tüyleri tam anlamıyla çıkmıştır. Renkleri büyüklerinkine nazaran daha mattır.
· 3-3 aylıkken, gençlik dönemi tüy değişimi gerçekleşir. Yeni çıkan tüyleri, büyüklerinki gibi parlak olur.
8- MUHABBET KUŞU NUN ERKEK YADA DİŞİ OLDUĞUNU PRATİK OLARAK NASIL ANLARSINIZ?
Muhabbet kuşunuzun erkek yada dişi olup olmadığını anlayabilmek basit bir yol göstereceğiz. Elbetteki bu uzman bir kuşçu
gözüyle yapılmış bir tespit olmasada,Muhabbet kuşunun gagasının üzerindeki etli kısım koyu renkli ( Mavi yada benzeri renkli) ise erkek, renk yok ise dişidir diyebiliriz.
9- MUHABBET KUŞU İLE ARKADAŞ OLABİLMEK İÇİN NELER YAPMALIYIZ ?
· Muhabbet kuşları, neşeli, akrobatik, sevecen, sıcakkanlı ve şaşırtıcı küçük kuşlardır. Onların dostluklarını kazanmak için, zekice yaklaşarak ilgisini çekin. Zaten çoğunlukla onlar sizden önce size yaklaşacaklardır. Ancak bu narin vücuttaki eğlendirici kişilik, ona kaba davranmanıza asla müsaade etmez.
· Bir çok muhabbet kuşu, omuzlarınızda vakit geçirmeyi çok sever. Bu özelliklerine rağmen genellikle kucaklanacak, okşanacak hayvanlardan değildirler.
· Ama ara da bir başlarının kaşınmasından da hoşlanırlar.
· Muhabbet kuşları, kendilerine her gün dokunulmasını isterler. Eğer dokunuşlarınızı yeterli bulmazlarsa utangaç, vahşi ve bazen de yaramaz olabilirler.
10- MUHABBET KUŞU NU EVCİLLEŞTİRMEK İÇİN NELERE DİKKAT ETMELİYİZ?
Onların çoğu, ailelerinin yanında, insani dokunuşlardan uzak büyüdükleri için ürkek olurlar. Bir muhabbet kuşunu çok genç yaşlarda, hatta bebekken elde ederseniz, evcilleştirilmesi çok daha kolaydır. Elle beslenen bebekler, kısa sürede sizinle arkadaş olurlar. Onlar, ebeveynleri tarafından yetiştirilenlerden daha fazla kucaklanılmaktan hoşlanırlar.
Muhabbet kuşlarının tek başlarına ya da çift olarak tutulması mümkün. Eğer gerçekten kuş evcilleştirmek istiyorsanız, yalnız bir kuş edinmeniz daha iyi olacaktır. Çift olan kuşların asla evcilleştirilemeyeceği anlamında söylemiyoruz bunu. Sadece çift olan kuşlarınızı evcilleştirmek için daha fazla çalışmanız gerekir.
11- İKİ MUHABBET KUŞU YANYANA OLUNCA EVCİLLEŞTİRMEK ZOR MUDUR?
Tek bir kuşa göre daha zordur. Bunun sebebi de, kuşlar çift iken, birbirleri ile ilişki halindedir ama yalnız bir kuş, sadece sizinle ilişkidedir. Onun bir arkadaşı olması gerektiğini hesaba katın ve bu siz olun. Eğer tercihiniz çift kuş edinmekse, fakat aynı zamanda da size arkadaşlık etmelerini istiyorsanız, işe yalnız bir kuş edinmekle başlayın. Aradan bir kaç ay geçip de sizinle ilişki kurduğunda, yanına ikinci bir kuş ekleyebilirsiniz. Ancak sadece evcilleştirmek amacıyla kuşu uzun süre tek tutmakla ona işkence etmiş olursunuz. Bu nedenle kuşun bir süre sonra evcilleşip evcilleşmeyeceği durumundan belli olur. Belli bir süre sonra evcilleşmiyorsa yanına bir eş almanız onu daha sakin kılacaktır. Ancak kuşunuz evcilleşmeye meyilli ve hatta evcilleşmis ise ona bir eş almanızda da mani bir hal yoktur. Çünkü kuşunuz birkere size alıştımı sizinle olan dostluğunu kesmeyecektir.
12- MUHABBET KUŞU NU KONUŞTURMAK İÇİN NE YAPMALIYIZ?
Muhabbet kuşları konuşma yeteneğine sahiptirler. Bazı kuşlar, yeni kelimeleri ve deyimleri çabuk sökerken bazıları da asla tek kelime bile öğrenemeyebilir. Öncelikle yavru muhabbetkuşları 2-4 aylık iken konuşmaya eğitmeniz daha iyi sonuç verecektir. Belli bir ayı geçen kuşlar zor konuşur, hatta tek kelime bile öğretemeyebilirsiniz. Konuşma yeteneğine erkek muhabbetkuşlarının daha yatkın olduğu gözlenmiştir. Ancak dişi kuşlarda konuşur ama erkek kuşa göre kelime dağarcığı sınırlı kalır.
Muhabbet kuşlarının hayranlık uyandırıcı bir kelime dağarcığı olsa da, bunu anlamak zor olabilir. Çünkü kelimeleri yüksek bir hızda çıkarırlar. Erkek ve dişi kuşlar konuşmayı öğrenebilir, ama erkekler sözlük dağarcıklarına sık sık yeni kelimeler eklerler ve sözcükleri daha doğal çıkarmaya başlarlar.
Eğer konuşan bir muhabbet kuşuna sahip olmayı gerçekten çok istiyorsanız, en iyi seçim, küçük yaşta, elle besleyebileceğiniz bir yavru alın. Fakat bunun bir garantisi olmadığını unutmayın.
13- YAVRU MUHABBET KUŞUNA YADA YENİ ALDIĞIMIZ BİR KUŞA NASIL DAVRANMALIYIZ?
Yavru bir muhabbet kuşunu alıp eve getirdiğinizde, kafesine yerleştirmeden önce yarım saat oynayın. Bu sizinle iletişime geçmesine, ilişki kurmasına yardım eder. İlk başlarda kuş çok ürkek görünebilir. Ve sizden uzaklaşmayı deneyebilir. Unutmayın ki o, sizin avucunuza ulaşana kadar diğer kuşların sesi ve görüntülerinden başka bir şey bilmiyordu.
Eğer sizden uzaklaşmayı denerse, vücudunu nazikçe elleriniz arasında tutun. Sonra onu okşamaya başlayın ellerinizle. Ardından yanaklarınıza doğru götürün. Bu hareketler sakinleşmesine yardım edecektir.
Tıpkı bebek muhabbet kuşu gibi eve ilk getirdiğinizde, yetişkin muhabbet kuşunu elinize alın. Emin olun ki ilk önce kanatlarını çırpacaktır. Onu dikkatlice yere bırakın. Elinizi çok yavaşça kuşun göğsünün üstüne götürün.
Elinizi yere paralel olarak hareket ettirmeniz eğitim esnasında size kolaylık sağlayacaktır. Eğer arkaya doğru kaçarsa, vazgeçmeyin ve denemeyi sürdürün. Ürkütmeden, çok yavaş hareket ederek devam edin. Sonuçta yatışacak ve elinizin yakınına doğru yanaşacaktır. Yapmanıza izin verdiğinde, nazikçe göğsünden tutmayı deneyin. Doğru yolda olup olmadığınızı o size davranışları ile belli edecektir. Gerginse ve yeniden uzaklaşmayı denerse, yılmayın.
14- MUHABBET KUŞUNU TERBİYEYE NEREDEN BAŞLAMALIYIZ?
Artık elinizde ve siz çok yavaşça elinizi yukarı doğru kaldırıyorsunuz. Zıplamaya kalkışırsa, ona yatışması için süre verin ve tekrar deneyin. Öğretmeniz gereken öncelikli terim ‘‘Yukarı’’ ve ‘‘Aşağı’’olacaktır. Aşağı-yukarı pratik eğitimini, kuşunuzu evcilleştirirken hiç değilse haftada bir kere kullanabilirsiniz.
Muhabbet kuşlarına acı vermeyi denemeyin. Eğer çimdiklemeye, ısırmaya devam ediyorsa hafifçe yüzüne üfürün. Bir kuşu elinizden düşürmemeniz gerekir. Hele de bir muhabbet kuşunu! Ona vurduğunuzda ya da düşürdüğünüzde bu hiç zevk verici bir öğreti olmayacaktır. Özellikle ısırmaya eğilimli olduğunda, kuşu omuzlarınıza yaklaştırmamanız gerekir. Hayır kelimesini ona mutlaka öğretmelisiniz.
15- MUHABBETKUŞLARI NELERDEN MUTLU OLURLAR ?
· Kendi cinsinden bir kuş
· Her zaman aynı saatte ilgi görmek
· Tatlı yiyecekler
· Mısır tanesi
· Gagalayabileceği taze ağaç dalları
· Geniş hareket alanı
· Onunla alçak sesle konuşulması
· Sahibi ile birlikte olmak
· Sahibinin renkli elbiseleri
16- MUHABBETKUŞLARI NELERDEN KORKARLAR ?
· Yalnızlık
· Ona sessizce yaklaşılması
· Çevresindeki her türlü değişiklik
· Kafesin dışında ona tanıtılmadan verilen yeni bir oyuncak
· Alışmadığı sesler
· Buzdolabı ya da çamaşır makinesi üzerinde sallanan bir kafes
· Evdeki kediler.
· Elle tutulmak
Neşelendiren Oyunlar:
· Muhabbet Kuşu, masanın üzerine konunca, bir kağıt parçasını buruşturup, yavaşça önüne atın. Ve oradan uzaklaşın.Göreceksiniz, bir süre kağıt yumağının çevresinde dolaşacak. Sonra gagalayacak. Kağıt yumağını diftmeye çalışacak. Kağıdın yüksek bir yerden düşmesini keyifle izleyecek. Düşen kağıdı, alıp aynı yere koyduğunu ve ve tekrara düşmesini keyifle izlediğini göreceksiniz.
· Ucuna tel takılmış ve telin uçu kuşa batmayacak şekilde kıvrılmış, küçük bir plastik topu masanın üzerine koyun. Hemen yanına gelip topu yuvarlacak, gagasıyla telinden tutup, onu havaya doğru atacaktır.
Onunla resim yapın. Boya kalemleriyle kağıdın üzerine şekiller çizin. Bu görüntü onu büyüleyecek. Renkli kalemleri gagasıyla tutmaya çalışacak. Kim bilir, belki bir çizgi de o atar!
· Muhabbet kuşunuzla yem arama oyunu da oynayabilirsiniz. Sevdiği yemi, küçük bir karton kutunun içine koyun. Kutunun üzerine, yemi bulduğunda bir parça koparabileceği büyüklükte delikler açın. Bu uğraş, hem onu hem de sizi çok eğlendirecek.
· Kuşunuza dans etmeyi öğretin. Radyo ya da yeybinizde müzik çalarken dans edin. Sizi dikkatle izleyecek. Kısa bir süre sonra o da sağa sola sallanmaya başlayacaktır.
· Birlikte gazete okumaya ne dersiniz. Gazetelerin sayfalarını sallayın ki, onun dikkatini çeksin. Bir süre sonra gazetenin parçasını koparıp yere atın. Kâğıt parçasıyla dakikalarca oynayacaktır.
· Bir kabın içine, pişirilmemiş şehriyeler koyun. Muhabbet kuşu, şehriyelerin içinde derin bir araştırmaya girecek, kabın içinde bir o yana bir bu yana savuracaktır. Çok gürültü yapacak, hatta şehriyeleri taşımaya kalkacak
